مباحث تاریخی

نشست پنجاه و پنجم: مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۶)

 هشت فراز، هزار نیاز: نشست پنجاه و پنجم مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۶): جمع‌بندی سه شنبه ۲۴ اردیبهشت ماه ۱۳۸۷  دریافت فایل pdf نشست جاری    با عصر به خیر خدمت دوستان، خواهران، برادران و بزرگتران و با اجازه‌ی همه، به‌خصوص آقای مهندس سحابی، پنجاهمین نشست را که ششمین شماره از فراز جنبش ۵۰-۴۰ است، برگزار می‌کنیم. تا جلسه‌ی پیش بحث نیروهایی بود که در جامعه‌ی ایران عمل کردند و کریستال‌های خاص خودشان را در کادر آنتاگونیسم و جنبش مسلحانه بستند. تقریبا دوـ‌سه جلسه را به نیروهای عمل‌کننده اختصاص دادیم. نیروهای عمل‌کننده به این مفهوم نیست که صرفا اهل عمل و تهی از فکر بودند. دیدیم که شاخص‌ترین جریان این دوره که سازمان مجاهدین بود، یک دهه کار فکری کرد و …

نشست پنجاه و پنجم: مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۶) ادامه مطلب

سه هم‌پیمان عشق

”سه هم پیمان عشق“ روایت منش، روش و بینش سه تن ازسرآمدان مبارزه برای احقاق حقوق ملت در طی یکصد سال اخیر است، محمد حنیف نژاد، سعید محسن، اصغر بدیع زادگان. هدای صابر در این اثر به گردآوری خاطرات دوستان و همرزمان آن سه شهید پرداخته است.صابر در این اثر مایه دار در پی ثبت ”سیر حیات“ این سه مجاهد است تا در پی این کنکاش آن ”ویژگی هایی“ که آنها را چنین نمود و تا این سطح  و موقعیت انسانی رسانید باز یابد، برشمارد و آموزه ها را بر مدار آموزش و انتقال بنشاند. … مسئله اصلی هدی صابر در این اثر کاربری آن سه عنصر ثابت در دوران کنونی می باشد در دورانی که از عشق جز سیمایی کاریکاتور مانند نمانده است و کسالت روح این نسل نشان از خشونتی سرد می دهد. ساختار محتوایی کتاب نیز بر اساس چیدمان خاطرات همگن بصورت موضوعی می باشد که در  بیست و یک فصل تنظیم شده است، برخی از مصاحبه کنندگان نیز از چهره های برجسته سیاسی و ادبی  چون مهندس عزت الله سحابی، حسین شاه حسینی، محمد توسلی، لطف الله میثمی، محمدعلی سپانلو و …. می باشد که باعث وزانت کیفی اثر شده است.

نشست پنجاه و چهارم: مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۵)

 هشت فراز، هزار نیاز: نشست پنجاه و چهارم مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۵): کریستال‌های دوران نو سه شنبه هفدهم اردیبهشت ماه ۱۳۸۷    دریافت فایل pdf نشست جاری  با سلام و عصر به خیر، با اجازه همه دوستان به خصوص آقای دکتر ملکی نشست دیگری را آغاز می‌کنیم. گرد هم آمده‌ایم تا هشت فراز ۱۱۵ سال اخیر را در حد توان و بضاعت مرور کنیم و بتوانیم تا حد امکان کندوهای پسِ پیشانی را از تجارب انباشت کنیم.   کریستال‌های دوران نو کریستال‌های دورانِ بعد از خرداد ۴۲ را تا حد امکان مرور کردیم. این کریستال‌ها به سه گونه و سه طرح قابل‌طبقه‌بندی بود؛گونه اول کریستال‌هایی که در یک لحظه شکل بستند و عمر طولانی‌مدت هم نداشتند. کریستال‌هایی که بعد از دوره …

نشست پنجاه و چهارم: مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۵) ادامه مطلب

نشست پنجاه و سوم: مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۴)

هشت فراز، هزار نیاز: نشست پنجاه و سوم مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۴): عرصه‌ی عمل سه شنبه سوم اردیبهشت ماه ۱۳۸۷  دریافت فایل pdf نشست جاری  با سلام بر همه خواهران و برادران و با اجازه همه دوستان و آقای مهندس سحابی. سوم اردیبهشت ۱۳۸۷ و نشست پنجاه و سوم، چهارمین برگ از فراز جنبش ۵۰-۴۰ است، انشاالله بحث را شروع می‌کنیم.   ایران ۴۰؛ عرصه‌ی عمل حدودا از ۱۵ سال قبل از مشروطه شروع کردیم، تا به امروز چیزی حدود ۱۱۵ سال را در برمی‌گیرد. به ۴۰-۴۵ سال قبل رسیدیم، از کمرکِش بحث رد شدیم و اگر با همین آهنگ پیش برویم، آرام‌آرام به انتهای بحث نزدیک می‌شویم. بحثِ ایران دهه ۴۰ است. قبل از اینکه به ایران بیاییم، تا …

نشست پنجاه و سوم: مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۴) ادامه مطلب

نشست پنجاه و دوم: مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۳)

 هشت فراز، هزار نیاز: نشست پنجاه و دوم  مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۳): شرایط داخلی  سه شنبه ۲۷ فروردین ماه ۱۳۸۷  دریافت فایل pdf نشست جاری     با نام خدا و عصر به‌خیر خدمت خواهران و برادران؛ با اجازه همه خصوصا موسپیدان و با اجازه همه دوستان بحث را شروع می‌کنیم. پنج فراز را در چهارچوب هشت‌فراز، هزار نیاز پشت سر گذاشته‌ایم. [در این فراز] تقریبا در آستانه فراز انقلاب واقع هستیم. بعد از جهان به ایرانِ خودمان می‌آییم. در [بحث] ایرانِ خودمان هم مثل همیشه نگاهی به حاکمیت، جامعه و نیروها، بعد نیروهای اخص که نیروهای عمل‌کننده هر دوره هستند، می‌اندازیم. اینکه از حاکمیت شروع می‌کنیم، به مفهوم اصالت دادن به قدرت نیست. اصالت همیشه با فعل و انفعالات درون …

نشست پنجاه و دوم: مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۳) ادامه مطلب

نشست پنجاه و یکم: مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۲)

   هشت فراز، هزار نیاز: نشست پنجاه و یکم مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۲): فضای بین‌الملل سه شنبه ۲۰ فروردین ماه ۱۳۸۷  دریافت فایل pdf نشست جاری  شکر ایزد که به اقبال کله‌گوشه‌ گل رخوت باد دی و شوکت خار  آخر شد آن همه ناز و تنعم که خزان می‌فرمود عاقبت در قدم باد بهار آخر شد   با استعانت از پروردگار و شکرگزاری که باز دور هم جمع شدیم تا در فصل بهار بتوانیم بحث‌هایمان را ادامه بدهیم. «نیست تردید زمستان گذرد و ز پی‌اش پیک بهار  با هزاران گل سرخ  گل مینای جوان  بی‌گمان می‌آید» تصور این است که چه در طبیعت و چه در جامعه، در فصل سرمای استخوان‌سوز دینامیسمی وجود ندارد و خدا هم به خواب رفته، …

نشست پنجاه و یکم: مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۲) ادامه مطلب

نشست پنجاهم: مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۱)

 هشت فراز، هزار نیاز: نشست پنجاهم اهمیت مبارزات ۵۰-۴۰ (مهندس عزت الله سحابی) ـ بحث مادر: چرایی مبارزات ۵۰-۴۰ (دکتر محمد محمدی گرگانی) سه‌شنبه ۲۱ اسفند ۸۶    دریافت فایل pdf نشست جاری سخنان مقدماتی هدی صابر با عصر به خیر، بحث امروز را آغاز می‌کنیم. جلسه پنجاهم است، خدمت شما فراز ۴۲-۳۹ را در ۷ جلسه پشت سر گذاشتیم و به فراز جدید وارد شدیم. فراز جدید دهه ۴۰ و ۵۰ است که مستقل از انقلاب به دلیل اهمیتی که داشت، جایی برای آن باز کردیم. فرازی تمام ‌شده و فراز جدید آغاز می‌شود، آقای مهندس[سحابی] بحث مطلَع را دارند و مهمانی به جلسه دعوت شده که بحث آغازین فراز را داشته باشد. امروز هم همان سیکل گذشته تکرار می‌شود با این توضیح …

نشست پنجاهم: مبارزات دهه‌ی چهل و پنجاه (۱) ادامه مطلب

تجربه‌ی اجتماعی مشروطه‌ی ایران

مقارن با سالگرد صدور فرمان مشروطه، مصاحبه‌ی صورت‌گرفته با شهید هدی صابر توسط نشریه‌ی آیین بازنشر می‌گردد. در مقدمه‌ی این مصاحبه می خوانیم: «مشروطه در صد و یک سالی که گذشت به بسیاری از ابهامات و سوالات پاسخ داد، اما کماکان سوالان بی‌پاسخ این واقعه‌ی تاریخی، زمینه‌ی تحقیق محققین و پژوهشگرانی است که این برهه از تاریخ را مورد مطالعه و بررسی قرار می‌دهند. هدی صابر از جمله پژوهشگرانی است که تاریخ نهضت مشروطه و جنبش‌های معاصر ایران را به دقت و حوصله مورد بازبینی قرار داده است. از این رو برخی از پرسش‌های پیرامون مشروطه را با او در میان می‌گذاریم تا از این رهگذر بدانیم آیا مشروطه نیاز مردم ایران بود؟ آیا این نیاز در جامعه‌ی وقت عمق پیدا کرد؟ پیشروان نهضت در این باره نقشی ایفا کردند؟ و … به موجب پاسخ به این سوالات، صابر فرازهای مهمی از این نهضت را مرور کرد تا بتواند پاسخی جامع ارائه دهد. او در پایان نیز نتایج این بحث را در جنبش اصلاحات به کار بست و نشان داد که بسیاری از اتفاقات جنبش اصلاحی در سال ۱۳۷۶ مشابه جنبش مشروطه در سال ۱۲۸۵ است».

هشت فراز، هزار نیاز: نشست نهم؛ جنبش تنباکو ۶

هشت فراز، هزار نیاز: نشست نهم «جمع‌بندی» سه‌شنبه ۸ اسفند ۱۳۸۵    دریافت فایل pdf نشست جاری   همان‌طور که با بحث همراه بودید، مستحضر هستید که ذیل عنوان کلی، ۲۳-۲۲ سوتیتر را با هم مرور کردیم تا به دستاوردها و ناکامی‌ها رسیدیم. امشب فرازِ آخر بحث را پیشِ رو خواهیم داشت و انشالله با مشارکت هم پیش ببریم.   جمع‌بندی بحث جمع‌بندی است و نهایتا آموزش‌های فراز اول مقابل روی ما قرار می‌گیرد. قبل از این‌که به جمع‌بندی بپردازیم و وارد متن جمع‌بندی فراز تنباکو شویم، روی اصول و روش جمع‌بندی حداقل درنگی کنیم. کلمه‌ی جمع‌بندی در دهه‌های ۷۰-۶۰ میلادی، که مقارن با دهه‌های ۵۰-۴۰ خودمان است، وارد فرهنگ مبارزاتی شد. قبل از آن در انقلاب شوروی این واژه را لنین به کار …

هشت فراز، هزار نیاز: نشست نهم؛ جنبش تنباکو ۶ ادامه مطلب

هشت فراز، هزار نیاز: نشست هشتم؛ جنبش تنباکو ۵

هشت فراز، هزار نیاز: نشست هشتم «آموزش»؛ «دستاوردها»؛ «کاستی‌ها و ناکامی‌ها» سه‌شنبه ۱ اسفند ۱۳۸۵    دریافت فایل pdf نشست جاری «رب ادخلنی مطلق صدق و اخرجنی مخرج صدق» مشترکا از خدا می‌خواهیم به هر فرازی که داخل شدیم، با صدق و صحت داخل شویم و با صدق و صحت خارج شویم؛ از جمله همین جلسه‌ی مشترکی که انشاالله با هم پیش رو داریم. با اجازه از دوستان و بزرگتر جلسه، آقای مهندس سحابی، بحث را آغاز می‌کنیم. فراز تنباکو را کماکان تورق می‌کنیم. هر بار چارچوب موضوعی را مرور می‌کنیم تا نقطه‌‌چین و رد را گم نکنیم. فضای بین‌المللی را تقریبا مبسوط بررسی کردیم و فضای داخل، زمینه‌های بروز حرکت و فراز روایت شد. یکی از دوستان تصریح کردند که روی روایت …

هشت فراز، هزار نیاز: نشست هشتم؛ جنبش تنباکو ۵ ادامه مطلب

هشت فراز، هزار نیاز: نشست هفتم؛ جنبش تنباکو ۴

هشت فراز، هزار نیاز: نشست هفتم «مطالبات و شعارها»؛ «رهبری  و تشکیلات»؛ «نیروهای دست‌اندرکار، مردم» «ایدئولوژی، استراتژی و مشی»؛ «برد اجتماعی و ‌ـ برد جغرافیایی» سه‌شنبه ۲۴ بهمن ۱۳۸۵   دریافت فایل pdf نشست جاری    با روش از بیرون به داخل شروع کردیم، فضای بین‌المللی و فضای داخلی را چهار قاچ زدیم؛ اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و تاحدودی فرهنگی. زمینه‌های بروز حرکت را با هم مشاهده‌ کردیم. روایت فراز، بسیار کوتاه خدمتتان عنوان شد. از این به بعد شعارها، رهبری، نیروهای آغازگر، نیروهای دست‌اندرکار، نقش مردم، سازمانِ حرکت، استراتژی‌، مشی، ایدئولوژی، بُرد اجتماعی‌ـ‌جغرافیایی، جهت‌گیری طبقاتی، دستاوردها، ناکامی‌ها، جمع‌بندی نهایی و آموزش‌های فراز را داریم. فراز تنباکو نادر رخدادی است که درسال‌های ۱۲۷۰ خورشیدی (۹۱-‌۱۸۹۰ میلادی) در آخرین دهه‌ی اقتدار نیم‌قرنی ناصری در اعتراض به …

هشت فراز، هزار نیاز: نشست هفتم؛ جنبش تنباکو ۴ ادامه مطلب

هشت فراز، هزار نیاز: نشست ششم؛ جنبش تنباکو ۳

هشت فراز، هزار نیاز: نشست ششم «روایت فراز»، «زمینه‌های بروز حرکت»، «نیروی آغازگر»  سه‌شنبه ۱۷ بهمن ۱۳۸۵   دریافت فایل pdf نشست جاری    با سلام و اجازه از آقای مهندس نشست را آغاز می‌کنیم. این جلسات نشست است و کلاس درس نیست، ما اینجا نشست‌های مشترکی را با هم پیش می‌بریم. این بحث‌ها تقریبا پرینت اول است و پرینت اول، برای حاشیه زدن و ابرو باز کردن و تعریض کردن و اشکالات را برطرف کردن است. من از دوستان به خاطر انتقادات ممنونم. بیرون از جلسه دوستان انتقاداتی داشتند و عنوان کردند منابع برخی از مطالبی که اینجا عنوان شد، ایراد دارد. در اجابت این دوست، این نکته را خدمت جمع می‌گوییم. تشکیکی صورت گرفت که جنگ‌های صلیبی شاید با آن دُوزی …

هشت فراز، هزار نیاز: نشست ششم؛ جنبش تنباکو ۳ ادامه مطلب

هشت فراز، هزار نیاز: نشست پنجم؛ جنبش تنباکو ۲

هشت فراز، هزار نیاز: نشست پنجم «ادامه‌ی فضای بین‌الملل»؛ «این سو چه خبر؟»؛ «شرایط داخلی» سه‌شنبه ۳ بهمن ۱۳۸۵  دریافت فایل pdf نشست جاری    سلام بر جمع، به‌خصوص موسپیدان و با کسب اجازه از آقای مهندس سحابی، بحث را ادامه می‌دهیم. دو روز قبل محرم آغاز شده؛ بحثِ ما، بحث تاریخِِ خون‌دار و جان‌دار است و احترام می‌گذاریم و یاد می‌کنیم از حضرت امام حسین(ع) که به تاریخ مِهر تزریق کرد، عشق تزریق کرد، مسیر را عوض کرد و منش و روشش علی‌رغم ضرباتی که در واقعه خورد، باقی و برقرار ماند. آزاد شدن‌های زنجیره‌ای، توانمندی‌های سلسله‌ای در بحثِ تنباکو، ذیل عنوان اول که فضای بین‌المللی بود، سعی کردیم تحلیل دو سوی یک رابطه‌ی تاریخی را بیان کنیم. غربی که دینامیسمی …

هشت فراز، هزار نیاز: نشست پنجم؛ جنبش تنباکو ۲ ادامه مطلب

هشت فراز، هزار نیاز: نشست چهارم؛ جنبش تنباکو ۱

هشت فراز، هزار نیاز: نشست چهارم « اهمیت تاریخی فراز تنباکو » (مهندس عزت‌ا‌لله سحا‌بی)  « چارچوب موضوعی وارسی تاریخی فرازها» ؛ «فضای بین‌المللی» (هدی صابر) سه‌شنبه ۲۶ دی ۱۳۸۵   دریافت فایل pdf نشست جاری     سلام برجمع، شب به خیر. با اجازه و با مشارکت شما چهارمین نشست «هشت فراز، هزار نیاز» را آغاز می‌کنیم. مستحضر بودید که سه جلسه‌ی اول را مقدماتی تلقی‌کردیم؛ برای بیان کلیات و بیان روش‌ها و ضرورت‌ها. از این جلسه به خواست خدا، به اولین فراز، تنباکو ره‌می‌بریم. قرار گذاشتیم که در ابتدای هر فراز «آقای مهندس سحابی» به عنوان فردی که صاحب تجربه‌ی تاریخی هستند، [بحث را آغاز کنند]. اگرچه این فراز را مشاهده نکردند و در آن حضور نداشتند، اما صاحب دیدگاه هستند. حدود دو …

هشت فراز، هزار نیاز: نشست چهارم؛ جنبش تنباکو ۱ ادامه مطلب

هشت فراز، هزار نیاز: نشست سوم؛ مقدمه، فلسفه تاریخ ۳

هشت فراز، هزار نیاز : نشست سوم «درک توحیدی از تاریخ» سه شنبه ۱۳۸۵/۱۰/۱۹   دریافت فایل pdf نشست جاری در پی بذل ‌دقت به جان‌مایه‌ی سه دیدگاه اصلی در حوزه‌ی فلسفه‌ی تاریخ که دو نفر از واضعان آنها موحد (هگل و توین‌بی) و یک تن غیرموحد (مارکس) هستند، اینک بر درک توحیدی از تاریخ متمرکز می‌شویم. این درک مبتنی {است} بر: –                  متن مرجع است به‌عنوان کتابِ آخرِ تبیین‌گرِ حاویِ سیر بشر؛ –                  برگرفته از آموزه‌های تاریخی خدایِ مُشرف به‌ویژه از میان نشانه‌های سوره‌های اعراف، هود، انبیاء، طه و شعراء؛ –                  حاوی عناصر درک توحیدی از تاریخ و جایگاه هریک از آنها.   عناصر درک توحیدی از تاریخ این عناصر را بدین ترتیب، می‌توان فهرست کرد: خدا؛    عالم؛       تاریخ؛ …

هشت فراز، هزار نیاز: نشست سوم؛ مقدمه، فلسفه تاریخ ۳ ادامه مطلب

هشت فراز، هزار نیاز: نشست دوم؛ مقدمه، فلسفه تاریخ ۲

هشت فراز، هزار نیاز : نشست دوم «فلسفه، سمت و جان تاریخ» سه شنبه ۱۳۸۵/۱۰/۱۲  دریافت فایل pdf نشست جاری  «فلسفه‌ی تاریخ، سَمتِ تاریخ و جانِ تاریخ» «اَىْ بُنَىَّ، اِنّى وَ اِنْ لَمْ اَکُنْ عُمِّرْتُ عُمُرَ مَنْ کانَ قَبْلى فَقَدْ نَظَرْتُ فى اَعْمالِهِمْ، وَ فَکَّرْتُ فى اَخْبارِهِمْ، وَ سِرْتُ فى آثارِهِمْ حَتّی عُدْتُ کَأَحَدِهِمْ، بَلْ کَاَنّى بِمَا انْتَهى اِلَىَّ مِنْ اُمُورِهِمْ قَدْ عُمِّرْتُ مَعَ اَوَّلِهِمْ اِلى آخِرِهِمْ، فَعَرَفْتُ صَفْوَ ذلِکَ مِنْ کَدَرِهِ، وَ نَفْعَهُ مِنْ ضَرَرِهِ» ([امام علی] وصیت به فرزند، نامه‌ی ۳۱).  «فرزندم هرچند من عمر گذشتگان را پشتِ سر نگذاشته‌ام، ولی در کارهای آنها نظر افکنده‌ام، به خبرهای آنها اندیشیده‌ام و در آثار بازمانده از آنها سیر کرده‌ام تا جایی‌که مانند یکی از آنها شده‌ام، بلکه گویا بر اثر …

هشت فراز، هزار نیاز: نشست دوم؛ مقدمه، فلسفه تاریخ ۲ ادامه مطلب

هشت فراز، هزار نیاز: نشست یکم؛ مقدمه، فلسفه تاریخ ۱

 هشت فراز، هزار نیاز : نشست ا‌ول «ضرورت رویکرد به تا‌ریخ» (مهندس عزت‌ا‌لله سحا‌بی) «شرا‌یط تا‌ریخی، ضرورت وا‌رسی تا‌ریخی و کا‌را‌یی‌ها‌ی آ‌ن» (هدی صابر) سه‌شنبه ۲۸ آذر ۱۳۸۵    دریافت فایل pdf نشست جاری  بحث آغازین: شرا‌یط تا‌ریخی، ضرورت وا‌رسی تا‌ریخی و کا‌را‌یی‌ها‌ی آ‌ن «مگر در زمین سیرِی توام با‌ مشا‌هده نکرده‌ا‌ند تا‌ ببینند فرجا‌م پیشینیا‌ن چگونه بود؟ آنا‌ن نیرومندتر بودند و در زمین تغییرا‌تی دا‌دند و پیش ا‌ز ا‌یشا‌ن آ‌با‌دش کردند و پیا‌مبرا‌نشا‌ن نشا‌نه‌ها‌ی روشن بر آنها عرضه کردند. پس خدا‌ بر آن نبود که بر آنها ستم کند، بلکه آنها خود در حق خویش ستم می‌کردند» (روم، ۹). به‌نا‌م خدا‌، خدا‌ی نا‌ظر و مشرف بر همه‌ی روندها‌، فرا‌زها‌ و نیا‌زها‌. سلا‌م بر جمع، خوشبخت و خرسند ا‌ز هم‌نشینی، هم‌سفره‌گی …

هشت فراز، هزار نیاز: نشست یکم؛ مقدمه، فلسفه تاریخ ۱ ادامه مطلب

دو سال آخر: رفرم …تا انقلاب

 کتاب «دو سال آخر: رفرم … تا انقلاب» به انضمام «آمریکا و انقلاب» محصول پژوهش تاریخی هدی صابر در سال‌های آغازین پس از انقلاب ۱۳۵۷ می‌باشد که در سال ۱۳۶۳ توسط انتشارات امیرکبیر و با نام نویسنده‌ی مستعار «ه.موحد» منتشر شده است. در مقدمه‌ی این کتاب و در توضیح ضرورت انجام پژوهش آمده است: «نظم و ترتیب دادن به حوادث تاریخی و مدون و منسجم نمودن، همواره به عنوان یک انتظار طبیعی از سوی آیندگان و نسل‌های آتی ـ که درصدد پی‌جویی و کنکاش تاریخ گذشتگان و حوادث قبل از خود می‌باشند ـ مطرح است؛ همچنان که نسل حاضر نیز با دقت و موشکافی و علاقه‌ای وافر، وقایع گذشته را در لابلای متون و اسناد جستجو می‌کند و نکات آن را به زیر ذره‌بین می‌برد. لذا گردآوری مکتوب وقایع تاریخی زمان حاضر و شکل بخشیدن به آن، نیز مسئولیتی است که می‌باید بدان عمل گردد».

اسکرول به بالا