مباحث تاریخی

فروپاشی؛ نگاهی به درون رژیم شاه

“فروپاشی” به قلم “هدی صابر” اثری است قابل توجه که در آن نویسنده “نگاهی به درون رژیم شاه” انداخته و بدون توجه به گفته ها و عملکرد معارضین رژیم پهلوی، صرفا بر اساس مستندات و مدارک، بحران های داخلی و خارجی برجسته در مسیر “فروپاشی” این حکومت را زیر ذره بین قرار داده است. در ابتدای این اثر، مقدمه و توضیحاتی در باب بخش های مختلف کتاب و محتوای آن مطرح شده و سپس بخش نخست با نگاهی به وضعیت جهان در سال های موازی با حکومت پهلوی می پردازد. در این راستا “هدی صابر” نگاهی تحلیلی به دهه هفتاد میلادی و سپس جهت گیری های جدید ایالات متحده پس از جریانات واترگیت و جنگ ویتنام داشته است. در این …

فروپاشی؛ نگاهی به درون رژیم شاه ادامه مطلب

هشت فراز، هزار نیاز (۶)؛ فراز چهارم: نهضت ملی شدن نفت

آخرین دفتر باقی‌مانده از مجموعه مباحث تاریخ شهید هدی صابر با عنوان «هشت فراز، هزار نیاز» که به بررسی و تحلیل نهضت ملی شدن نفت به رهبری مرحوم دکتر مصدق اختصاص دارد، در آستانه‌ی هشتمین سالگرد شهادت هدی صابر منتشر شد. این دفتر که حاوی ۱۰ نشست (نشست‌های سی و دوم تا چهل و یکم) از مجموعه مباحث «هشت فراز، هزار نیاز» است حاوی طرح بحث آغازین مرحوم مهندس عزت الله سحابی با عنوان «نهضت ملی، نیاز زمانه» و سخنرانی دکتر حبیب‌الله پیمان با عنوان «نهضت ملی، تداوم مشروطه‌خواهی» در نشست نخست است.

هشت فراز، هزار نیاز (۵)؛ فراز سوم: جنبش جنگل

««ما با شرافت زیسته‌ایم، با شرافت مراحل انقلابی را طی کرده‌ایم، و با شرافت خواهیم مرد.» این گزاره‌ی معروف سردارِ جنگل، میرزا کوچک‌خان است که در ذهن ما از بزرگان است. ما در ذهن با این‌ها زندگی می‌کنیم، می‌نشینیم، بر می‌خیزیم، با آنها جدل می‌کنیم، با آنها عروسی تاریخی برگزار می‌کنیم، با آنها مرثیه می‌کنیم، [و خلاصه] با آنها زندگی می‌کنیم. با این طیف [و] به یاد آرمان‌داران، باربرداران، گمنام‌سرداران و مشهورسرداران، که شاخص آنها در دوره‌ی خودش میرزا کوچک‌خان است، بحث امروز را شروع می‌کنیم.»

هشت فراز، هزار نیاز (۴)؛ فراز دوم: انقلاب مشروطه (۲)

بخش دوم از فراز مشروطه «هشت فراز، هزار نیاز» مقارن با هفتمین سالگرد شهادت هدی صابر منتشر شد. این بخش حاوی نشست‌های شانزدهم تا بیست و چهارم این مباحث است که سرفصل‌های روایت فراز، آغازگران، رهبران و دست‌اندرکارانتشکیلات، ایدئولوژی، استراتژی، برد اجتماعی، دستاوردئها و ناکامی‌ها و جمع‌بندی فراز را در بر دارد. بخش اول این فراز سال گذشته و مقارن با ششمین سالگرد هدی صابر در اختیار علاقمندان قرار گرفته بود. در مقدمه این فراز می‌خوانیم: 

هشت فراز، هزار نیاز (۳)؛ فراز دوم: انقلاب مشروطه (۱)

مقارن با ششمین سالگرد شهادت هدی صابر، دفتر دیگری از مجموعه‌ی «هشت فراز، هزار نیاز» منتشر شد. این دفتر که مربوط به بخش اول فراز انقلاب مشروطه است، حاوی شش نشست آغازین از مجموعه ۱۵ نشست این فراز است. نشست اول حاوی سخنرانی مهندس عزت الله سحابی با عنوان «تولد مفهوم ملت» و سخنرانی دکتر رضا رییس طوسی با عنوان «نگاهی به زمینه های اقتصادی انقلاب مشروطه» است. عناوین پنج نشست بعدی که حاوی سخنرانی هدی صابر است، به ترتیب عبارتست از: فضای بین الملل، غوغای جهان، فضای داخلی، رخ به رخی، زمینه های انقلاب مشروطه. در مقدمه‌ی این دفتر به قلم «جمعی از شاگردان شهید هدی صابر» آمده است:

هشت فراز، هزار نیاز (۷): فراز پنجم: جنبش ۴۲-۳۹

دفتر دیگری از مجموعه مباحث تاریخ معاصر ایران شهید صابر (هشت فراز، هزار نیاز) مقارن با پنجمین سالگرد شهید صابر منتشر شد. این دفتر که به فراز مبارزاتی ۴۲-۳۹ اختصاص دارد حاوی نشست‌های چهل و دوم تا چهل و هشتم مباحث «هشت فراز، هزار نیاز» است. در نشست نخستین این مجموعه زنده‌یاد مهندس عزت‌الله سحابی و مهندس لطف‌الله میثمی سخنرانی کرده‌اند. شش نشست بعدی نیز به تحلیل هدی صابر از این فراز مبارزاتی ذیل محورهای بیست‌گانه‌ی مباحث هشت فراز اختصاص دارد. لازم به ذکر است که مجموعه نشست‌های هشت فراز، هزار نیاز، مشتمل بر مباحث تاریخ شهید صابر است. این مباحث در قالب ۷۵ نشست منظم در طی دی‌ماه ۱۳۸۵ تا آبان ۱۳۸۷ در حسینیه‌ی ارشاد برگزار شد. 

هشت فراز، هزار نیاز (۱۰)؛ فراز هشتم: اصلاحات

فراز اصلاحات، آخرین فراز بررسی شده در مجموعه مباحث شهید صابر با عنوان «هشت فراز هزار نیاز»، در مجموع سه نشست را در بر دارد و به لحاظ کمیت نشست‌ها، مختصرترین فراز می‌باشد. در نخستین نشست، مطابق معمول دیگر فرازها ابتدا مرحوم مهندس سحابی بحث آغازینی را پیرامون «اهمیت تاریخی دوره‌ی اصلاحات» مطرح می‌کنند و پس از ایشان دکتر هاشم آقاجری به طرح بحثی تحت عنوان «دوم خرداد به مثابه یک جنبش» پرداخته‌اند. مباحث شهید صابر که در دو نشست بعدی آمده در سه محور «شرایط‌شناسی»، «روایت فراز» و «فرجام فراز» طرح شده‌اند. تاریخ برگزاری این نشست‌ها، تیر و مرداد ۱۳۸۷ بوده است.

هشت فراز، هزار نیاز (۸)؛ فراز ششم: مبارزات دهه ۵۰-۴۰

معرفی کتاب به نقل از مقدمه به نام رفیق رهگشا هشت فراز، هزار نیاز عنوان سلسله آموزش‌هایی است که توسط هدی صابر با هدف «نقبی به گذشته‌های تاریخی و تسطیح معبری به سمت حال» از آذرماه ۱۳۸۵ تا  آبان ۱۳۸۷ در حسینیه ارشاد برگزار شد. دغدغه‌های او برای ایرانِ فردا او را به این سمت سوق داد که در ۷۵ نشست، علاقمندان را برای هم‌اندیشی و درس‌آموزی از تاریخ گرد هم آورد تا برگ‌های تاریخ سده‌ی اخیر را به قصد «غبارروبی از گذشته‌ها، شفاف‌سازی‌ها، تجربه‌اندوزی‌ها و عبرت‌آموزی‌ها» با هم ورق زنند. تا کنون دو دفتر از این نشست‌ها تحت عنوان پیش از آغاز و فراز تنباکو انتشار یافته است. قرار بر این است که این فرازها سلسله‌وار و مطابق با …

هشت فراز، هزار نیاز (۸)؛ فراز ششم: مبارزات دهه ۵۰-۴۰ ادامه مطلب

هشت فراز، هزار نیاز (۹)؛ فراز هفتم: انقلاب ۵۷

معرفی کتاب به نقل از مقدمه به نام رفیق رهگشا هشت فراز، هزار نیاز عنوان سلسله آموزش‌هایی است که توسط هدی صابر با هدف «نقبی به گذشته‌های تاریخی و تسطیح معبری به سمت حال» از آذرماه ۱۳۸۵ تا  آبان ۱۳۸۷ در حسینیه ارشاد برگزار شد. دغدغه‌های او برای ایرانِ فردا او را به این سمت سوق داد که در ۷۵ نشست، علاقمندان را برای هم‌اندیشی و درس‌آموزی از تاریخ گرد هم آورد تا برگ‌های تاریخ سده‌ی اخیر را به قصد «غبارروبی از گذشته‌ها، شفاف‌سازی‌ها، تجربه‌اندوزی‌ها و عبرت‌آموزی‌ها» با هم ورق زنند. تا کنون دو دفتر از این نشست‌ها تحت عنوان پیش از آغاز و فراز تنباکو انتشار یافته است. قرار بر این است که این فرازها سلسله‌وار و مطابق با …

هشت فراز، هزار نیاز (۹)؛ فراز هفتم: انقلاب ۵۷ ادامه مطلب

هشت فراز، هزار نیاز (۲)؛ فراز نخست : جنبش تنباکو

کتاب اخیر دومین مجلد از مجموعه مباحث «هشت فراز، هزار نیاز» می‌باشد که به فراز جنبش تنباکو اختصاص دارد و مشتمل بر شش نشست است که علاوه بر بحث آغازین مرحوم مهندس سحابی پیرامون اهمیت تاریخی فراز تنباکو، مباحث شهید هدی صابر در ۲۰ محور معرفی شده در چارچوب موضوعی وارسی فرازها در خصوص نهضت تنباکو طرح گردیده است. بیست محوری که مورد بررسی تفصیلی و پژوهشگرانه‌ی شهید صابر قرار گرفته‌اند از این قرارند: فضای بین‌المللی؛ شرایط داخلی (اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی)؛ زمینه‌های بروز حرکت؛ روایت فراز؛ مطالبات؛ شعارها؛ رهبری؛ نیروی آغازگر؛ نیروهای دست اندرکار؛ مردم؛ تشکیلات؛ استراتژی؛ مشی؛ ایدئولوژی؛ برد اجتماعی برد جغرافیایی؛ جهت‌گیری طبقاتی؛ دستاوردها؛ ناکامی‌‌ها؛ جمع‌بندی نهایی؛ آموزش‌های فراز در هر یک از نشست‌های شش‌گانه جنبش تنباکو …

هشت فراز، هزار نیاز (۲)؛ فراز نخست : جنبش تنباکو ادامه مطلب

هشت فراز، هزار نیاز (۱)؛ پیش از آغاز

معرفی کتاب به نقل از مقدمه فیروزه صابر به نام رفیق رهگشا هشت فراز، هزار نیاز عنوان سلسله آموزش‌هایی است که توسط هدی صابر با هدف «نقبی به گذشته‌های تاریخی و تسطیح معبری به سمت حال» از آذرماه ۱۳۸۵ تا  آبان ۱۳۸۷ در حسینیه ارشاد برگزار شد. دغدغه‌های او برای فردای ایران او را به این سمت سوق داد که در ۷۵ نشست جوانانی علاقمند را برای هم‌اندیشی و درس‌آموزی از تاریخ گرد هم آورد تا برگ‌های تاریخ سده‌ی اخیر را به قصد «غبارروبی از گذشته‌ها، شفاف‌سازی‌ها، تجربه‌اندوزی‌ها و عبرت‌آموزی‌ها» با هم ورق زنند؛ به کلام او «ما برگ نزنیم، که برگ زند؟» متن پیش رو حاصل سه جلسه‌ی نخست و مدخلی برای ورود به تورق هشت فرازِ مبارزاتی تاریخ …

هشت فراز، هزار نیاز (۱)؛ پیش از آغاز ادامه مطلب

نشست شصت و چهارم: اصلاحات (۳)

  هشت فراز، هزار نیاز: نشست شصت و چهارم اصلاحات (۳) :روایت فراز ـ فرجام فراز سه شنبه  ۱ مرداد ۱۳۸۷  دریافت فایل pdf نشست جاری   با عصر به ­خیر خدمت دوستان بحث را آغاز می­کنیم. نشست شصت و چهارم و شماره­ی سوم فراز اصلاحات است. ان­شاءالله امروز این دور تاریخ تمام­می­شود. بعد هم یک ماه تعطیلات تابستانی حسینیه است. ما این دوسال به کارکنان حسینیه زحمت زیادی دادیم. همه تصور می­کنند کار اصلی برعهده­ی کسی است که بحث­را ارائه می­دهد، اما اساسا این­طور نیست و کار مشاع است و بیشتر بار  روی دوش بچه­هایی است که زحمت جلسه و زحمت حسینه را می­کشند. [بحث] این جلسه، جمع­بندی فراز اصلاحات است با این توضیح که میزان وقتی را که به ادوار …

نشست شصت و چهارم: اصلاحات (۳) ادامه مطلب

نشست شصت و سوم: اصلاحات (۲)

هشت فراز، هزار نیاز: نشست شصت و سوم اصلاحات (۲) :شرایط شناسی  سه‌شنبه ۲۵ تیر ۱۳۸۷  دریافت فایل pdf نشست جاری   به نام خدا و عصر به­خیر. باسلام خدمت دوستان بحث را آغاز می‌کنیم. تابستان حرارت خود را برملا کرده است، تابستان باید تابستانی کند و ما هم باید یک­مقدار تحمل کنیم. شصت و سومین باری هست که گرد یکدیگر می‌آییم. جلسه­ی پیش اصلاحات را با بحث کوتاه آقای مهندس سحابی و با بحث طولانی آقای آغاجری آغاز کردیم. امروز جلسه­ی دوم است و می‌شود گفت که دیگر از تاریخ عبور کرده‌ایم. اگر انقلاب۵۷ را به اعتبار ۳۰ سال فاصله، تاریخی بدانیم اما این دوره [دیگر] دوره‌ی تاریخی‌ای نیست. همه در آن بوده­ایم. حتی دوستان جوان در آن دوره­ی ۱۰ سال پیش حداقل …

نشست شصت و سوم: اصلاحات (۲) ادامه مطلب

نشست شصت و دوم: اصلاحات (۱)

هشت فراز، هزار نیاز: نشست شصت و دوم اصلاحات (۱) :«اهمیت تاریخی دوره اصلاحات» (مهندس عزت‌ا‌لله سحا‌بی)  «دوم خرداد به مثابه یک جنبش» (دکتر هاشم آقاجری) سه‌شنبه ۱۸ تیر ۱۳۸۷  دریافت فایل pdf نشست جاری   سخنان آغازین هدی صابر با عصر به‌خیر خدمت دوستان، خواهران، برادران و با کسب اجازه از موسپیدان مجلس خصوصا آقای مهندس سحابی. در طول حدود ۱۱۵ سال به فراز هشتم رسیدیم. این­که درآینده چند فراز پیش‌روی فرزندان ما باشد را خودشان می‌دانند، تاریخ می‌داند و پروردگار که در حقیقت ناظر و مشرف بر تاریخ است و سازمانده و پیش‌برنده کل نظام هستی. با برگ زدن هشت فراز، هفت فراز را پشت‌سر گذاشتیم. هفته قبل، از دهه خجسته ۵۰ و انقلاب ۵۷ که حرکت حامل حقیقتی بود …

نشست شصت و دوم: اصلاحات (۱) ادامه مطلب

نشست شصت و یکم: انقلاب (۶)

 هشت فراز، هزار نیاز: نشست شصت و یکم انقلاب (۶) : «دستاوردها، کاستی‌ها و ناکامی‌ها»؛ «جمع‌بندی فراز انقلاب ۵۷» سه‌شنبه ۱۱ تیر ۱۳۸۷   دریافت فایل pdf نشست جاری   دستاوردها و ناکامی‌ها سعی می‌کنیم بحث را پیش ببریم، بالاخره محدودیت هست ولی ما می‌توانیم فراتر از محدودیت برخورد کنیم. بحث دستاوردها را پنج برش یا قاچ می‌زنیم؛ قاچ‌ها به ترتیب دستاوردهای فکری و ایدئولوژیک، دستاوردهای استراتژیک و تاریخی، دستاوردهای اجتماعی، سیاسی و نهایتا دستاوردهای تشکیلاتی است.   دستاوردهای فکری– ایدئولوژیک بخش اول دستاوردها، دستاوردهای فکری و ایدئولوژیک است: انباشت‌های چهل – پنجاه با توجه به اینکه انقلاب ۵۷ به هیچ‌وجه از جنبش ۴۰ و ۵۰  قابل‌تفکیک نیست، اگر از مجموعه نیروهای عمل‌کننده دهه ۴۰ تا نیمه دهه ۵۰ فاکتور بگیریم، اساسا انقلاب …

نشست شصت و یکم: انقلاب (۶) ادامه مطلب

نشست شصتم: انقلاب (۵)

  هشت فراز، هزار نیاز: نشست شصت انقلاب (۵) : «مردم»؛ «تشکیلات، استراتژی، مشی و ایدئولوژی»؛ «برد اجتماعی و جغرافیایی و جهت‌گیری طبقاتی» سه‌شنبه ۴ تیر ۱۳۸۷   دریافت فایل pdf نشست جاری   سیزده عنوان از بیست عنوانی را که ذیل هرکدام از فرازها به سنت مرقوم بررسی می‌کردیم، پشت سر گذاشتیم؛ هفت عنوان [باقی] مانده است: مردم در انقلاب ۵۷، سازماندهی انقلاب، استراتژی و مشی، ایدئولوژی، جان‌مایه فکری، برد اجتماعی‌برد جغرافیایی و نهایتاً جهت‌گیری طبقاتی. از مردم شروع می‌کنیم و انشاء الله یک به یک به بحثهای دیگر راه می‌بریم. مردم در حقیقت مردم را در انقلاب ۵۷ در سه سطح می‍شود بررسی کرد؛ مردمی که وجه تاریخی دارند یعنی ادامه‌دهنده پدران و نیاکانشان از تنباکو تا سرنگونی شاه هستند. یک مردم …

نشست شصتم: انقلاب (۵) ادامه مطلب

نشست پنجاه و نهم: انقلاب (۴)

 هشت فراز، هزار نیاز: نشست پنجاه و نهم انقلاب (۴) : «مطالبات و شعارها»؛ «رهبری و نیروی آغازگر»؛ «نیروهای دست‌اندرکار » سه‌شنبه ۲۸ خرداد ۱۳۸۷   دریافت فایل pdf نشست جاری   وقت به خیر، نشست پنجاه و نهم را آغاز می‌کنیم. شرایط‌شناسی تقریبا کامل انجام شد، تا حدامکان ریزبینی صورت گرفت و سیر تحولات تعقیب شد. جهان را دیدیم و کشاکش حاکمیت نو شده رژیم شاه را هم نظاره کردیم. وقایع اصلی حدفاصل سال ۱۳۵۳ تا سرفصل ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ را هم مرور کردیم. نوبت به مطالبات، شعارها، رهبری، نیروی آغازگر، نیروهای دست‌اندر کار و موتور اصلی جریان یعنی مردم می‌رسد. مطالبات تاریخی طبیعتا بخشی از مطالبات انقلاب ۵۷ تاریخی و بخشی دورانی است. ایران کشور تلنبار و سیلو است؛ بعضی از …

نشست پنجاه و نهم: انقلاب (۴) ادامه مطلب

نشست پنجاه و هشتم: انقلاب (۳)

 هشت فراز، هزار نیاز: نشست پنجاه و هشتم انقلاب (۳) : «شرایط‌شناسی»، «روایت فراز»، «زمینه‌شناسی» سه‌شنبه ۲۱ خرداد ۱۳۸۷   دریافت فایل pdf نشست جاری   به نام خدا. با سلام و عصر به خیر و کسب اجازه از دوستان، بزرگان جلسه و موسپیدان در خدمتتان هستیم. فراز انقلاب ۵۷ هستیم. برگ سوم را می‌زنیم. شرایط بین‌المللی را شناختیم و مقداری هم شرایط ایران را از منظر رژیم شاه پیش آمدیم. بحث در ادامه شرایط‌شناسی است. سپس فراز را از نقطه‌عطف ۵۵-۵۴ تا ۵۷ روایت می‌کنیم و به زنجیره تحولاتی[می‌پردازیم] که منجر به فروپاشی رژیم تاریخی شاهنشاهی در ایران شد. نهایتا هم به جمع‌بندی بحث تا اینجای کار و اینکه چرا فروپاشی صورت گرفت، می‌پردازیم.   شرایط‌شناسی شرایط‌شناسی را تا شرایط بین‌المللی پیش …

نشست پنجاه و هشتم: انقلاب (۳) ادامه مطلب

نشست پنجاه و هفتم: انقلاب (۲)

هشت فراز، هزار نیاز: نشست پنجاه و هفتم انقلاب (۲) :«فضای بین‌المللی و شرایط داخلی» سه‌شنبه ۷ خرداد  ۱۳۸۷   دریافت فایل pdf نشست جاری   بحث را با همان روش پیشین برگزار میکنیم. روش پیشین این بود که در هر فراز ببینیم گفتمان بین‌المللی چه بوده و فضای جهان را درک کنیم- ایران هم جزوی از جهان است- و فضای ایران را بررسی کنیم؛در درون دیوارهای ملی، فضای داخلی خودمان را لمس کنیم. بعد از آن زمینه‌های بروز و ظهور حرکت که مفصل‌های اصلی برای تهیه تقویم فراز است، بررسی میشود؛ بعد مطالبات، شعارها، استراتژی، مشی، ایدیولوژی، سازمان‌دهی، پراکندگی جغرافیایی و برد اجتماعی و نهایتا جمع‌بندی. بر انقلاب ۵۷ حساسیت ویژه‌ای هست. ان‌شا‌الله بتوانیم حق مطلب را ادا کنیم. کمبود ها متوجه …

نشست پنجاه و هفتم: انقلاب (۲) ادامه مطلب

نشست پنجاه و ششم: انقلاب (۱)

هشت فراز، هزار نیاز: نشست پنجاه و ششم انقلاب (۱) : «فضاشناسی» (سخنرانی مهندس محمد توسلی) سه شنبه ۳۱ اردیبهشت ماه ۱۳۸۷  دریافت فایل pdf نشست جاری سخنان آغازین هدی صابر به نام خدا. با عصر به‌خیر خدمت دوستان، برادران و خواهران و با کسب اجازه از حاضرین در جلسه خصوصا بزرگترها و موسپیدان و مهمان محترم جلسه، «آقای مهندس محمد توسلی». هشت فراز، هزار نیاز را با هم حوصله کردیم و جلو آمدیم. کار یک نفر نبود، کار جمع بوده که تا حالا خدا خواسته و پیش آمده است. پنجاه و ششمین جلسه است. شش فراز را پشت سر گذاشته‌ایم و فراز هفتم، فراز انقلاب ۵۷ است. به سیاق همیشه که ابتدای هر فراز را با مطلع بحث توسط «آقای مهندس …

نشست پنجاه و ششم: انقلاب (۱) ادامه مطلب

اسکرول به بالا