مسعود صادقی - دوازدهمین سالگرد درگذشت عزت‌الله سحابی و شهادت هاله سحابی و هدی صابر، عصر آدینه دوازدهم خرداد 1402 در کانون توحید برگزار شد.

فیروزه صابر: ما در قابل چیزی که ایجاد کرده‌ایم مسئولیم

فیروزه صابر، ضمن ارائه آمارهایی از بحرانهای اقتصادی و اجتماعی و سیاسی حاکم بر ایران ابراز داشت: ماهیت اقتدارطلبانه و انحصارگرایانه حکومت، آسیب‌هایی به جامعه زده که بحرانش برای همه ما عیان است، آنچه که حکومت تاکنون انجام داده بویژه در جامعه زنان، حقارت، خشونت و صدمه جدی به منزلت اجتماعی زن و کل جامعه بود اما درباره زنان پر رنگ‌تر بود.

وی افزود: اما با کنشگری فعالان مدنی حقوق زنان، ترک‌های دیروز در حاکمیت امروز به گسل تبدیل شده است. هاله هم در همین مسیر جان شیرینش را در مراسم خاکسپاری پدر و به بهانه داشتن عکس پدر ناجوانمردانه، از دست داد.

وی ادامه داد: مهندس سحابی مقاله ای در شماره اسفند 74 ماهنامه ایران فردا دارند با نام «پس از آزادی» که کاملا به روز است، وی در این مقاله چهار پیش فرض را برای جامعه مدنی ترسیم می کند، نخست اینکه همه شهروندان یک حکومت مساوی هستند و هیچکس امتیاز خاصی ندارد دوم حق انتخاب دارند و سوم حقوق ملی تقدم و برتری دارد و چهارم جامعه متکثر و متنوع منافع و مصالح مختلفی دارد که باید دریافت و در انتها به اندیشمندان ملی و دینی توصیه می‌کند در نهادسازی گام بردارند کاری که خودش کرد و این رویکرد در جمع گرایی و کنش شبکه ای می‌تواند راهگشا باشد.

فیروز صابر تصریح کرد: ما فکر می‌کنیم که حکومت باید این کارها را بکند و باید خودمان را آماده کنیم برای حکومت آتی که این رفتارهای مدنی را داشته باشیم اما لازم است در هر جمع کوچکی با هر ارزش افزوده ای این رفتارها جای خودش را باز کند، ما به تمرین مکرر نیاز داریم.

فیروزه صابر درپایان گفت: هدی در سال 90 در چنین روزی اعتصاب غذایش را در اعتراض به تهاجم منجر به مرگ هاله و منع تکرار این بیدادگری ها علیه انسان‌های بی دفاع که متاسفانه هنوز ادامه دارد، آغاز کرد و 9 روز بعد پرواز کرد، سخنم را با جمله ای از او پایان می‌دهم: «ما در قبال چیزی که ایجاد کرده‌ایم مسئولیم آن هم در کشوری که هزار بار استارت ایجاد زده می‌شود، هزار بار هم بوم‌غلطان وبولدوزر از روی آن رد می شود ما زیر دست و پاها باید یافته های خودمان را محفوظ کنیم.»

حمید احراری: هم‌آیی برای ایران فردا

حمید احراری در این مراسم با بیان اینکه ایران آبستن رخداد تاریخی بزرگی است، به تعریف رخداد، در فلسفه سیاسی استناد کرد که مجموعه تحولاتی را گویند که نه تنها با گذشته متفاوت است که حتی قابل سنجش با گذشته نیست و وقتی رخ می‌دهد چون آتشی که به خرمن می‌افتد به سرعت همه‌گیر می‌شود و سرنوشت جوامع را تغییر می‌دهد. وی سپس به تشریح ویژگی‌های رخداد انقلاب 57 پرداخت و از رویارویی گفتمان ولایت فقیه با مفاهیم مدرن چون دموکراسی، حقوق شهروندی و برابری و هویت ملی پرداخت.

احراری در ادامه به تشریح چرایی و چگونگی رخداد آینده پرداخت و ابراز داشت: ما در آستانه یک رخداد بزرگ هستیم، جامعه ایران به دلیل گسترش شهرنشینی، توسعه آموزش، گسترش رسانه‌های اجتماعی، شکل‌گیری طبقه متوسط، دگرگون شده است، دنیای ذهن و فکر این جامعه با دنیای زیست آن در ستیز است و پیروز این رویارویی، ذهن و رویای این جامعه است. این رویارویی گسل ایجاد کرده و این گسل‌ها هر روز عمیق‌تر می‌شود. رخدادها را می‌توانیم با سویه‌هاش بشناسیم اما نمی‌توانیم برای آنها تاریخ تعیین کنیم. در این دگرگونی اخلاق مبتنی بر شریعت نیست اخلاق مبتنی بر فتوت و حقیقت است، هویت ملی درحال احیا است و ملت در حال تولد ، ملتی که دموکراسی می‌خواهد. هفتاد درصد از مردم طبقه‌متوسط شهری در خانه‌ با زنان‌ خود برابری را تجربه می‌کنند. نمی‌شود که در جامعه نابرابری باشد و در خونه فرهنگ دیگری باشد.

وی ادامه داد: بنابراین هویت ملی، دموکراسی و برابری همان افق آینده و چشم‌انداز آینده‌ ایران است که تمام خاورمیانه را دگرگون می‌کند. همچنان که بنیادگرایی با انقلاب ایران آغاز شد پیش از ان بنیادگرایی نداشتیم الان ما دوتا سلفی داریم سلفی شیعه و سلفی سنی و هر دو بعدازانقلاب ایجاد شده است.

احراری در پایان گفت: مسیری که این سه تن از هستی خود گذشتند، احیای هویت ملی، دموکراسی و برابری بود راهی که به نظر من نامش را می‌توانیم بگذاریم ایران فردا!

کمال اطهاری: الگوی توسعه؛ دغدغه عزت‌الله سحابی برای ایران فردا

کمال اطهاری در این مراسم از توسعه‌اندیشی را وجه مفقود و اساسی جامعه ایرانی خواند و گفت: مهندس سحابی به آن مرحله رسیده بود که نمی‌خواست به دنبال قدرت در حوزه پولیتی برود، بلکه می‌خواست الگوی توسعه را سامان بدهد. بسیاری از حرکاتی که ما در 50 سال اخیر انجام داده‌ایم بخاطر نداشتن یک مدل الگوی توسعه، به تعبیر آلتوسر «ایدئولوژی اولیه» بوده است. همه از تکثر در جامعه می‌گویند اما یک الگوی توسعه نبوده که اهداف این جامعه متکثر را بهینه‌سازی کند. در چاره‌اندیشی یک تقلیل‌گرایی وجود دارد که مثلا با آزادی می‌توان تکثر را سامان بدهیم. نه اینچنین نیست، تجربه همین کشورهای بهار عربی حتی ترکیه نشان می‌دهد اصلا نمی‌توانیم با آزادی به سکولاریسم برسیم.

وی افزود: در همین رویکرد رایج حتی برخی واژه سکولاریسم را جایگزین کلمه قانون مشروطه می‌کنند که تقلیل بسیار بزرگی است. خود سکولاریسم یعنی عقل عملی و همین عقل عملی با یک مدل و الگوی توسعه به دست می‌آید و این تقلیل‌گرایی‌ها در جامعه‌ ما، آن ایدئولوژی اولیه را نمی‌تواند بر بکشد.

اطهاری تاکید کرد: این الگوی توسعه بخش را ما نداریم و از همین رو نمی‌توانیم منافع ملت متکثر ایران را بهینه سازی کنیم. یعنی اگر یک کلمه‌ی مشروطه، قانون بود یک کلمه‌ کنونی از دید من توسعه است، توسعه پایدار در جهت اقتصاد جامعه دانش، این پیام روح کنشگر مهندس سحابی است.

محمد توسلی: آگاهی امروز مردم ایران نتیجه پایمردی در فرایند آگاهی‌بخشی

مهندس محمد توسلی با بیان اینکه در طول چهار دهه حکومت روحانیت در ایران، مرحوم بازرگان و یارانش از جمله مهندس سحابی در زمره اقلیتی بودند که مخالفت حکومت بودند و تلاش کردند که مردم را آگاه کنند ابراز داشت: به جزما که اقلیتی بودیم همه مردم شیفته این گفتمان بودند، اما در نتیجه فرایند آگاهی‌بخشی بخشی امروز برپایه آنچه جامعه‌شناسان می‌گویند و حتی در محافل رسمی حکومت هم مطرح شده 85 درصد مردم ناراضی هستند و متوجه هستند که ریشه مشکلات کجاست.

وی درباره مهندس عزت‌الله سحابی گفت: من از دوره دانشجویی با مهندس سحابی آشنایی و همکاری داشتم، منش و سلوک اجتماعی او بیش از همه در بازداشت‌هایی که سالهای 50، 69 و 80 داشتیم کاملا آشکار بود، او همواره با ایمان برای ارزش‌های اجتماعی در برابر سختی‌ها ایستادگی می‌کرد.

محمد توسلی که در زمره شاهدان واقعه شهادت هاله سحابی، بوده ضمن تایید سخنان حمید احراری تصریح کرد: درباره شهادت خانم هاله سحابی شاید نکته‌ای که گفته نشده این است که من شاهد بودم که از روز قبل دوربین‌های مدار بسته ساختمان‌های مجاور را قطع کرده‌ بودند، که این صحنه‌ها ثبت نشود، امروز روشن شده که این کار طبق یک برنامه از پیش تعیین شده بوده است.

وی همچنین به توانمندی‌های اجتماعی و مهارت‌های هنری هدی صابر، اشاره کرد و ابراز داشت: وقتی به آثار مکتوب، خدمات اجتماعی و نهادهای مدنی که در نقاط محروم کشور ایجاد کرد و امروز بنام او ادامه دارد، نگاه می‌کنیم او را می‌توانیم در زمینه توانمند سازی جامعه، یک الگو بدانیم.

 

* منبع: کانال تلگرامی "ایران فردا"