مطالعات ورزش و پهلوانی

هزار تصویر در فوتبال ایران؛ یادگاری از هدی صابر

علاقه هدی به فوتبال در کودکی و نوجوانی باعث شد تا علاوه بر بازی، کلکسیونی از عکس‌های تیم‌ها و فوتبالیست‌ها را گردآوری کند. دقت نظر و نظم دیرینه و نگاه تاریخی او با نگارش زیرنویس‌هایی به خط خود در اکثر عکس‌ها، علاقمندان به فوتبال را به سال‌های شروع تاریخ شکل‌گیری باشگاه‌ها در فوتبال ایران می‌برد و به نزدیکی‌های امروز می‌رساند. پژوهش وی نیز با عنوان «بسترهای پرورنده و عوامل سازنده در فوتبال ایران» کمک کرد تا عکس‌های خود را کامل کند.  یادگاری است از او که در نزدیکی بدرقه تیم ملی به جام جهانی۲۰۱۴ برزیل تقدیم دوستداران فوتبال می‌شود. از تصویر دروازه‌ای که توپ از آن عبور کرد و بر زمین پایتخت بوسه زد تا تیم باشگاهی «کلوپ ایران» در سال ۱۲۹۹ و اعزام تیم منتخب ایران به «بادکوبه» در سال ۱۳۰۴ به عنوان اولین سفر ورزشی یک گروه ایرانی به خارج از مرزهای کشور.

جای خالی، جای سبز

قواره ایران پهلوان و جهان پهلوان در «میانه» خالی است و «جای»اش، جای سبزی است. در ورزش تهی از منشِ دولت زده و در خاکستری مکدر امروزه ایران، جای خالی پهلوان، عیان تر و سبزینه‌ی سبزی اش، مغزپسته‌ای تر و ریحانی تر است. برای برخی‌ها از این «گونه»، دل بهانه می گیرد و منقبض می شود. در این آشفته بازار اکنونی، دلِ ملی، «بونه» تختی دارد و در نبودش، تنگِ تنگ است. مجموعه «جای خالی، جای سبز»، «یاد»پهلوانِ غایبِ حاضر را پاس می دارد. این مجموعه ارزانی به آنی است که هرچه فاصله زمانی وداعش با ما بعیدتر می شود، نزدیک تر احساسش می کنیم. ذیلِ پاسِ یاد پهلوان، به حساسیت‌های اجتماعی «چشم انداز» ایران ارج می نهیم که شماره‌ای از شماره‌هایش را برای پهلوان اجتماعی ایران زمین، به طبع رساند.

«جای خالی، جای سبز»: پژوهشی در زندگی و منش تختی

ویژه نامه جای خالی جای سبزنشریه چشم‌انداز در زمستان ۱۳۸۸ اقدام به انتشار ویژه‌نامه‌ای کرد که سردبیری این ویژه‌نامه را مرحوم صابر عهده‌دار بود. شهید صابر برای تدوین این ویژه‌نامه، تقریباً تمام منابع مکتوب و شفاهی که در مورد تختی وجود داشته است را سر زده است. صابر دغدغه‌ی منش داشت. منشی که آن را در چند دهه پیش گم‌شده می‌دانست. بیشتر کسانی که در این نشریه به سراغ آنها رفته‌اند، چنین دغدغه‌ای دارند. سرآغاز این مجموعه را، مکتوباتی از خود تختی و مصاحبه‌هایی با فرزند و نوه‌اش در بر می‌گیرد. تختی از سختی‌های مسیرش می‌گوید و از اینکه معتقد بوده و به دائم به خود گوشزد می‌کرده است که «آینده از آن کسی است که بیشتر از همه رنج برده است.» شهید صابر در مقدمه‌ی این ویژه‌نامه و در توضیح ساختار آن می نویسد:

تختی؛ شمشاد برقرار،منش ماندگار

غلامرضا تختیدر دهه­ای که مصدق تبعید، نهضت ملی سرکوب، سنت­ها مورد تهاجم، خسروانی صحنه گردان ورزش و شعبون، تیپ و شاخ شده بود، تختی «مردی چنین در میانه میدانم آرزوست»، در مخیله توده­های آن روز بود. او با توده­ها درتنید و توده­ها با همان «چسب» با او پیوند خوردند. سیر و گشت در ورزش و سیر و گشت در کوچه پس کوچه­ها، دالان­ها و پاگردهای توده­ها از بازار و مسجد گرفته تا گذر و حمام و چلوکبابی ملی، پهلوان را «توده­ای» کرد و بس عینی. بس عینی­تر از رستم و پوریا و رزاز پر سجایا. حس خویشاوندی مردم با تختی او را به پهلوانِ ملی و سراسری تبدیل کرد؛ مرد سال ۴۲ شدن بس و بس و بس پر معنا بود.

میراث پهلوانی

معرفی کتاب «میراث پهلوانی» منبع: ماهنامه‌ی کتاب ماه هنر، مهر ۱۳۸۷، شماره ۱۲۱، ص.۶۳ دریافت فایل اصلی مقاله (pdf) توضیح: کتاب «میراث پهلوانی» نوشته‌ی آقای ابراهیم مختاری می‌باشد؛ از آنجا که زنده‌یاد هدی صابر در پژوهش و تدوین بخش‌هایی از این کتاب مشارکت داشته، این کتاب به طور مشترک با نام مولفان (آقای ابراهیم مختاری و هدی صابر) منتشر شده است. آنچه در پی می‌آید معرفی این کتاب در ماهنامه‌ی کتاب ماه هنر می‌باشد. ویژگی‌های پهلوانی یکی از شاخص‌ترین تجلی‌های میراث معنوی فرهنگ ایرانی است که در وجود گروه‌هایی که در دوره‌های مختلف تاریخی به‌ نام‌های عیاران،فتیان،کلوها،شاطران و مانند این‌ها نامیده شده‌اند،تجلی یافته است.این سنت پهلوانی،در همه‌ی ادوار ریشه در فرهنگ اهل حرفه و افزارمندان دارد و ناگزیر از جامعه‌های …

میراث پهلوانی ادامه مطلب

فرانسه ۹۸؛ جام متوسط‌ها

 فرانسه ۹۸؛ جام متوسط‌ها   على صاحبى* منبع: ماهنامه ایران فردا، شماره ۴۵ ، مرداد ۱۳۷۷   “دتانتوراکوپا جولس ریمه” مشهور به “ژول ریمه” در بهار سال ۱۹۳۰ میلادى تیمهاى شاخص اروپایى را در کشتى “کونت ورده” نشاند تا در مونته ویدئو اروگوئه به همراه تیمهاى قاره آمریکا، نخستین دوره مسابقات جام جهانى فوتبال را برگزار کنند. بانى فرانسوى مسابقات جام جهانى هیچ گاه تصور نمى‌کرد که تب و تاب این رقابتهاى جهانگیر و اخبار مربوط به آن به عنوان اخبار حساسترین رخداد بین‌المللى قلمداد شود. از آن زمان قریب به ۷۰ سال مى‌گذرد. در طول این ۷ دهه ۱۶ بار برترین توپ‌زنهاى جهان براى تصاحب جام رویاروى هم قرار گرفته‌اند. ۳ دوره پیش از آغاز جنگ بین‌الملل دوم و …

فرانسه ۹۸؛ جام متوسط‌ها ادامه مطلب

فوتبال ایران در آوردگاه فرانسه ۹۸: نمایش ایرانى در میدان جهانى

 فوتبال ایران در آوردگاه فرانسه ۹۸ :  نمایش ایرانى در میدان جهانى   على صاحبى* منبع: ماهنامه ایران فردا، شماره ۴۴، تیر ۱۳۷۷   نمایش ایرانى در شرایطى که دست‌اندرکاران برگزارى شانزدهمین دوره مسابقات جام جهانى فوتبال همزمان با تعیین عنوان براى هر یک از تیمهاى حاضر در رقابتها به تیم فوتبال ایران عنوان “دیوار کوتاه” را اختصاص داده بودند، توپچى‌هاى ایران نه تنها دیوار کوتاهى براى پرش آسوده‌خاطر حریفان نبودند که به عنوان حریفى قَدَر و سخت‌کوش، شایسته‌ترین نماینده قاره آسیا در پیکارها شناخته شدند. جدا از تلقى‌ها و پیشداوریهاى بین‌المللى، با توجه به اوضاع نابسامان تیم و نمایشهاى ناموفق آن در دیدارهاى تدارکاتى، افکار عمومى داخلى نیز به رغم آنکه تیم ملى را با امید و دعا بدرقه …

فوتبال ایران در آوردگاه فرانسه ۹۸: نمایش ایرانى در میدان جهانى ادامه مطلب

فوتبال ایران – آمریکا : میدان انفعال یا بهره‌گیرى از فرصت؟

 فوتبال ایران – آمریکا : میدان انفعال یا بهره‌گیرى از فرصت؟   على صاحبى* منبع: ماهنامه ایران فردا، شماره ۴۲، اردیبهشت ۱۳۷۷   در آغاز دهه ۱۹۷۰ در شرایطى که جنگ‌طلبى جمهوریخواهان حاکم بر ایالات متحده در ویتنام، دولت این کشور را در انزواى بین‌المللى قرار داده و از سویى منازعات سیاسى بس سنگین و توانفرساى دهه ۶۰ با شوروى، چین و کوبا، “خروس جنگى”ها را از نفس انداخته بود، فکر “تنش‌زدایى” هنرى کیسینجر وزیر امور خارجه وقت امریکا در دستور کار سیاست خارجى دولت “ریچارد نیکسون” قرار گرفت. هنگامى که چین به عنوان ایستگاه اولِ مسیر تنش‌زدایى و خروج از انزوا درنظر گرفته شد و نام این کشور به روى نقشه در دایره “سنجاق‌هاى سبز” قرار گرفت، کاروان “راهگشا” را …

فوتبال ایران – آمریکا : میدان انفعال یا بهره‌گیرى از فرصت؟ ادامه مطلب

اسکرول به بالا